Sistema binarioa eta ate logikoak

Hemen doakizue oso interesgarria den bideo bat, zure ordenagailuak zelan funtzionatzen duen jakiteko. 

Software askea

 Klasean software askea zer den ikusi dugu baina ez dakigu bere historia eta eboluzioataz ezer, horretarako, sarrera txikitxo bat egingo dut zer den jakiteko eta gero horri buruz hitz egingo dizuet. 

Detaileetan sartzeko klasean ordenagailu zahar batzuetan softwarea aldatu genuen, guk espezialki windows-etik linux mint batera aldatu genuen.

 Zer da software askea?

Erabiltzaileen eta komunitatearen askatasuna errespetatzen duen softwarea da. Oro har, esan nahi du erabiltzaileek softwarea exekutatzeko, kopiatzeko, banatzeko, aztertzeko, aldatzeko eta hobetzeko askatasuna dutela.

Software askearen historia eta eboluzioa:

Richard Stallmanek, "Kode irekiaren aita" izenez ezaguna zenak, uste zuen denek merezi zutela softwarea erabiliz beste batzuekin libreki eta modu irekian kolaboratzea. 1983an, GNU proiektua aurkeztu zuen, lehen sistema eragile librea, eta 1985ean, Free Software Foundation sortu zen, software libreko komunitateari are gehiago laguntzeko.

1990eko hamarkadaren amaieran, Linuxen onarpen orokortuak eta Netscape nabigatzailearen iturburu-kodearen merkaturatzeak softwarearen interesa eta partaidetza handitu zuten modu irekian partekatzeko. Kode irekiaren etiketa 1998ko otsailaren 3an Kaliforniako Palo Alton egindako estrategia-saio batean sortu zen, Netscape-ren iturburu-kodea argitaratu eta gutxira. Netscaperen iragarpenaren inguruko arretak garapen-prozesu ireki baten nagusitasuna hezi eta defendatzeko aukera bat sortu zuela konturatzean sortu zen estrategia-saioa.

1990eko hamarkadaz geroztik, kode irekiko teknologiak funtsezkoak bihurtu dira eskura dauden datu espazialen kopuru handien artean puntuak biltzen, antolatzen eta konektatzen ahalegintzen diren ITko enpresa modernoentzat. Kode irekiak eskalagarritasun mugagabea aprobetxatzeko aukera ematen die erakunde horiei, sortzen ari diren merkataritza-erronkak ulertu eta konpontzeko.

Gaur egun, open source softwarea da gure web nabigatzaileen, sistema eragileen eta gure eguneroko bizitzako beste alderdi askoren muina. 2016ko inkesta baten arabera, enpresen % 90ek diote kode irekiak eraginkortasuna, elkarreragingarritasuna eta berrikuntza hobetzen dituela.

Kode irekiko softwarea ebazten ari den mundu errealeko dilema bat garraioaren logistika da. Autobus eta tren arineko ibilbide ezin hobeak ezartzen dituen udal-gobernua izatea, pazienteei une jakin batean instalazioetara bide onena eta azkarrena ematen dien ospitalea, oliobideen kokapena planifikatzen duen petrolio-konpainia edo produktuak modu eraginkor eta errentagarrian bidaltzen dituen fabrikatzailea izatea.

Pertsonak eta gauzak A puntutik B puntura mugitzeak erronka logistiko handiak dakartza. Kasu bakoitzean, funtsezkoa da kokapenean oinarritutako informazio konplexua aztertzea.

Software geoespaziala patentatuta, harpidetzek zehazten dute ez bakarrik zenbat datu-iturri har daitezkeen kontuan, baita zenbat kostatuko den bideratze optimoa zehaztea ere. Kode irekiko software geoespazialak aukera ematen die erakundeei kokapenean oinarritutako datuak aprobetxatzeko, erabiltzaile, saio-hasiera edo CPUko ziklo bakoitzeko kosturik izan gabe. Azkenean, denbora, dirua eta kode irekia duten bizitzak aurreztu daitezke.

Kode irekiaren ugaltzea ikusten jarraituko dugu, telefono adimendunen, gauzen Interneten eta gailu eramangarrien gorakadak datu-iturri berrien leherketa bat sortu duen heinean, guztia administratzeko konponbide malgu eta eskuragarriak eskatzen dituztenak.

Haien arteko komunikazio irekia errazten duten estandar irekiekin batera, teknologia horiek izango dira kode irekiko softwarearen ikuspegi-arloak etorkizunean. Kode irekia etorkizun handikoa da eta potentziala du; izan ere, lankidetza handiagoa, datu baliotsuak trukatzea eta funtsezko baliabideak eskuratzea ahalbidetzen du.

Bitcoin

 Kaixo, gaur bitcoin-ari buruz hitz egingo dizuet. Orokorrean zer den eta zelan funtzionatzen duen.

Zer da?

Bitcoin kriptomoneta bat da, eta edozein ondasun edo zerbitzu erosteko erabil daiteke, onartzen den lekuetan. Moneta digital libre eta deszentralizatua da, bitartekari beharrik gabeko transakzioak ahalbidetzen dituena. Peer-to-peer teknologia erabiltzen du, eta horrek Bitcoins-ak kartera digital edo wallet baten bidez bidaltzen eta jasotzen dituzten parteei transakzioa murrizten die. Bitcoin helbide bat du, banku-kontu baten antzekoa, baina kontrol edo burokraziarik gabekoa. Meatzariak arduratzen dira eragiketa horiek baieztatzeaz, Lan Probaren bidez.

Nola funtzionatzen du?

Fisikoki existitzen ez den arren, dolarra edo euroa bezalako beste edozein moneta fiduziario bezala funtzionatzen du. Txanpon hori erabiltzen dutenek ez dute serie-zenbakirik edo mekanismorik arakatu ahal izateko. Hala ere, azpimarratzekoa da blockchainak kontabilitate-liburu handiaren barruan jasotzen duela informazio hori guztia, eta liburu horretan, behar izanez gero, transakzioaren jarraipena egin daitekeela. Eta horrek erabat anonimoa den mitoa baztertzen du. Izan ere, ez dute daturik eskatzen haiekin lan egin ahal izateko.

Moneta deszentralizatua denez, ez du banku zentral baten konfiantzarik behar. Hori komunitatearekin berarekin babesten da, zeinak, Lan Probaren adostasunaren bidez, transakzio bakoitza berresten baitu eta blockchain blokeetara gehitzen baitu. Argitu behar da behin berretsita, ezin dela ezabatu, ezta inolako itzulketarik egin ere.

Zer da blockchain-a?

Blockchain kontabilitate-liburu handi bat bezalakoa da, non eragiketa guztiak erregistratzen eta onartzen diren. Ezin da transakzio bat faltsutu, haren kopia guztiek berdinak izan behar baitute. Lan Probaren aurretik aipatu dugunarekin lortzen da hori.

Hori da meatzariek transakzioak baliozkotzeko erabiltzen duten adostasun-mekanismoa. Kalkulu matematiko bat aurkezten da, eta ebatzi egin behar da. Lehen meatzariak Bitcoinen lortzen du saria, betiere komunitate osoak berresten badu.

Transakzioak kode ireki batekin maneiatzen dira, eta ez dute bitartekorik behar funtzionatzeko.

Zelan produzitzen dira bitcoin-ak?

Meatzariak arduratzen dira Bitcoinsak adostasun-metodoaren bidez ekoizteaz.

Ebazteko modua problema matematiko baten bidez da, eta konputagailu indartsuak izan behar dira ebatzi ahal izateko. Konfirmatu ondoren, blockchainaren blokeei transakzioa gehitzen zaie.

Horrek ere sareari segurtasuna emateko balio du. Nodo batzuk, nodo osoak izenekoak, software-estazio moduko bat dira, eta bloke-katearen kopia bat gordetzen dute. Bertan transakzio guztiak erregistratuta daude, eta kopia bakoitzean agertzen direnean baino ez dira baliozkotzen, legitimitatea bermatuz.

Meatzariek banaka lan egin dezakete, edo, bestela, « Pool » batera batu daitezke. Horri buruzko datu gehiago nahi izanez gero, aipatutako adostasun-metodoari buruzko gure artikulua irakur dezakezue.

Hash tasa Bitcoinen minaketaren alderdi garrantzitsuenetako bat da, izan ere, honek kriptomoneta txikitzeko erabiltzeko prest dauden potentzia informatikoa zehazten du. Zenbat eta altuagoa izan hash ratea, orduan eta segurtasun handiagoa izango du bloke-kateak.

Zenbat balio duen bitcoinak momentu honetan ikusi ahal duzu blogaren hasiera, gadget bezela dago jarrita.

Txostena

Hemen daukazue klasean egin dugun txostena ordenagailuen muntaiari buruz eta windows etik linux mintera pasatuz.

Ordenadorea

Aurreko asteetan ordenagailuak hartu eta desmontatu ditugu taldeetan, pieza batzuk atera eta gero berriro jarri ditugu funtzinatuko duelakoaren asmoarekin.

-Hardwarea

Ordenagailu baten hardware tipikoa

.1.Monitorea----Pantaila edo monitorea ordenagailuaren irteera-periferiko nagusia da, testua eta irudiak bistaratzeko balio duena.

2.Txartl nagusia----Txartel nagusia, ama plaka edo plaka nagusia ordenagailua bezalako sistema elektroniko konplexu bat osatzen duen plaka da.

3. PUZ----Prozesadorea, konputagailu digital baten osagaia da eta kanputagailuaren programetan dauden aginduak interpretatzen ditu eta datuak prozesatzen ditu.

4. RAM memoria----RAM edo Random Acces Memory (Ausazko Sarbidedun Memoria) bai irakurri eta bai idazteko aukera eskaintzen duen memoria da.

5. Elikadura-iturria----Elektronikan, elikatze iturria edo elikadura iturria karga elektriko bati energia elektrikoa ematen dion gailu bat da.

6. Disko optikoa----Disko optikoa prozedura optikoz irakur daitzekeen datuak gordetzen dituen diskoa da

7. Disko gogorra----Disko gogorra edo disko mekanikoa ordenagailu baten informazio iraunkorra gordetzen duen gailua da

8. Teklatua----Teklatua edo klabierra konputagailuan, telefono mugikorrean edo bestelako gailuetan informazioa sartzeko erabiltzen den sarrera-periferiko bat da.

9. Sagua----Sagua ordenagailuaren ingurune grafikoaren erabilera errazteko erabiltzen den periferiko markagailu bat da.

Hemen doakizue bideo bat dena hobeto ulertzeko gazteleraz.